تمرین ششم: زاویه نگاهتان را تغییر دهید

اگر مسئله و چالشی که شما را درگیر کرده است، بسیار پیچیده به نظر می‌رسد و یا در حل آن احساس درماندگی می‌کنید، این‌بار از نگاهی جدید آن را بازتعریف کنید.

اتخاذ زاویه دید جدید، این‌امکان را به شما می‌دهد که به طیف وسیع‌تری از راه‌حل‌ها بیاندیشید. به صورت عادی و نرمال، پیش‌فرض ذهنی شما آن است که یک‌سوال مشخص و یک‌پاسخ مشخص وجود دارد و تنها باید راه را جست‌وجو کرد. اما روش خلاقانه‌ای که باید در پیش گرفت، بیانگر آن است که سوال باید به نحوی مطرح شود که به طیف بسیار وسیعی از پاسخ‌ها منجر گردد و شما را به سوی جهت‌هایی تازه سوق دهد.

برای مثال اگر چالش پیش رویتان این است که صف طولانی مشتری‌ها در دفتر، آن‌ها را کلافه و خسته می‌کند و اعتراضات زیادی در این‌باره به شما می‌رسد اما نمی‌توانید راهی برای کاهش زمان انتظار پیدا کنید، این‌بار تلاش کنید تا مسئله را به طور جدیدی بازتعریف کنید. برای مثال از «چگونه می‌توانم زمان انتظار را کم کنم؟» به «چگونه می‌توانم مدت زمان انتظار را لذت‌بخش‌تر کنم؟» تغییر موضع دهید. قطعاً می‌توان در راستای قابل‌تحمل‌تر کردن زمان انتظار، کارهایی انجام داد. مثلاً پخش یک‌موسیقی آرامش‌بخش، پخش اخبار یا فیلم از یک‌صفحه نمایشگر روی دیوار و یا درنظرگرفتن فعالیتی که مشتریان در آن زمان، با پرداختن به آن‌ها، مشغول و سرگرم شوند.

نحوه انجام:

الف- از راه‌حل‌های آشکار دوری کنید:

به جای طراحی یک‌گاوصندوق قوی و غیرقابل نفوذ، سعی کنید امنیت کل ساختمان را افزایش دهید. به جای تلاش بسیار برای تحت‌کنترل درآوردن کارمندان، سعی کنید روابطی صمیمانه با آن‌ها برقرار کنید که خودشان با اختیار خود به خواسته‌هایتان عمل کنند و نیازی به سلطه‌گری و اعمال زور نباشد. یا به جای تمیزکردن لکه‌های زیر اتوموبیلتان به صورت روزانه، آن را تعمیر کنید.

ب- نقطه تمرکزتان را تغییر دهید:

برای مثال به جای تلاش بسیار برای اصلاح نقص‌های رفتاری دانش‌آموزانتان، در پی حل مشکلات رفتاری والدین آن‌ها باشید چرا که والدین غالباً مشکلات رفتاری خود را به فرزندانشان منتقل می‌کنند.

ج- به دنبال راهی برای دورزدن موانع ذهنی و مقاومت‌های درونی باشید:

اگر فردی معتقد است که سیگارکشیدن به او اقتدار میدهد و این، تصمیمی است که به شخص او بستگی دارد و کسی نباید در آن دخالت کند و تمایلی برای ترک آن از خود به نمایش نمی‌گذارد، نگاه او را از جز به کل تغییر دهید. سیگارکشیدن بر روی او دقیقاً همان‌تاثیر را دارد که بر روی کودک شش‌ماهه‌اش. با استفاده از این‌شیوه تغییر زاویه دید و بازتعریف مسئله، می‌توان پاسخ فرد به مسئله را به کلی تغییر داد.

د- درباره متضادش فکر کنید:

برای مثال اگر محصولی را عرضه می‌کنید و مدام در پی آن هستید که عللی را بیابید که سبب جذب مشتری و مخاطب می‌شوند، این‌بار تلاش کنید به دنبال عللی باشید که افراد را دفع می‌کند و سعی کنید آن‌ها را بررسی و اصلاح نمایید.

ه- به مسئله، بُعدی انسانی ببخشید:

اگر در تلاشید تا یک‌طرح مربوط به بهداشت و سلامت را در نقطه‌ای محروم اجرا کنید اما با اقبال عمومی مواجه نمی‌شوید، به جای استفاده از تکنیک‌های بازاریابی و تبلیغاتی، یا پرداختن به آمار و ارقام، سعی کنید نگاهی انسانی‌تر به مشکل داشته باشید. شاید دلیل عدم استقبال مردم، نه نقص فنی برنامه و نه مشکلات بازاریابی و تبلیغات است، بلکه خرافاتیست که میان مردم درمورد این‌دست از فعالیت‌ها وجود دارد.

ی- یک‌شبکه حمایتی خلاق برای خود تشکیل دهید:

با کمال فروتنی و تواضع، بر باورهایی از این‌جمله غلبه کنید که باید تمام جواب‌ها را داشته باشید و یا باید همه را به تنهایی بیابید. دست‌کشیدن از این‌باورها، بخش عمده‌ای از فشار را حذف کرده و به شما دلیلی برای همکاری با دیگران و تشکیل تیمی خلاق می‌دهد.

از دوستان و همکاران خلاق و فعال خود بخواهید که در صورت تمایل به گروه شما ملحق شوند. می‌توانید تیمی از افراد داوطلب تشکیل دهید که حاضرند روزانه چندساعت از اوقات فراغتشان را برای عملی‌کردن ایده شما صرف کنند. می‌توانید برای تشکیل تیمتان از شبکه‌های مجازی بهره ببرید.

باید به این‌نکته توجه داشته باشید که با دارا بودن پشتیبانی یک‌تیم خلاق، راحت‌تر می‌توانید به ذهنتان اجازه بدهید که جاری شود و به ایده‌های دور از دسترس برسد و آن‌ها را بیان کند.

و- آماده‌ی دریافت خوش‌شانسی‌های خلاقانه باشید:

با دقت بیشتری بدشانسی‌ها و اشتباهاتتان را بررسی کنید و در آن‌ها به دنبال فرصتی برای اکتشاف بگردید. خوش‌شانسی در خلاقیت، هیچ‌گاه ناگهانی بر سرتان نازل نمی‌شود، باید با انجام‌دادن آزمایش‌ها و تجارب بسیار، خودتان را در معرض خرابکاری‌ها و بدشانسی‌ها قراردهید تا شاید بتوانید از بین آن‌ها یک‌خوش‌شانسی استخراج کنید. ذهنی آماده برای شکار این‌لحظات داشته باشید و همواره منتظر باشید تا امروز آن تقدیر خوب رخ دهد. مانند زمانی‌که مخترع نوارهای چسب‌دار لباس، درحال آزمایش با گیاهان مختلف، با بابا آدمهایی[۱] که به لباسش چسبیده بودند درگیر بود و ناگهان … !

[۱] Burdock گیاه بابا آدم، گیاهی علفی با گل‌های توپ‌مانندی که پر از تیغ‌های کوچک هستند و به بافت لباس می‌چسبند